กรมสุขภาพจิต เปิดให้บริการ “อาชาบำบัด”ที่รพ.จิตเวชสระแก้วฯ  เพิ่มทางเลือกฟื้นฟูพัฒนาการเด็กที่เป็นออทิสติกเผยเด็กไทยวัย 2-5 ขวบป่วยโรคนี้เกือบ 20,000 คนทั่วประเทศ แต่เข้าถึงบริการเพียง 1ใน 3  ตั้งเป้าภายใน 2564 จะเพิ่มให้ได้ร้อยละ 50 ชี้โรคนี้ค้นพบได้ 2 วิธีคือการตรวจพัฒนาการเด็กที่อายุ 9 เดือน18 เดือน 30 เดือนและ 42 เดือนที่สถานบริการสาธารณสุขใกล้บ้าน และการสังเกตอาการเด่นหลังเด็กอายุได้ 1 ขวบไปแล้วคือ ไม่สบตา ไม่พาที ไม่ชี้นิ้ว ไม่ชอบการเปลี่ยนแปลง หากพบแม้แค่อาการเดียว ต้องรีบพาไปพบแพทย์ ชี้หากได้รับการรักษาฟื้นฟูเร็วเด็ก1ใน3 จะพึ่งพาตัวเองได้

นาวาอากาศตรีนายแพทย์บุญเรือง  ไตรเรืองวรวัฒน์ อธิบดีกรมสุขภาพจิต ให้สัมภาษณ์ว่า ปัญหาที่น่าห่วงขณะนี้คือการเข้าถึงบริการของเด็กที่ป่วยเป็นโรคจิตเวช ทำให้เด็กเป็นผู้พิการทางจิตใจและสติปัญญา ที่สำคัญคือโรคออทิสติก(Autism)โรคนี้เกิดจากความปกติของสมองตั้งแต่ในครรภ์ ไม่ได้เกิดมาจากการเลี้ยงดูของพ่อแม่ เด็กจะมีความบกพร่องในด้านพัฒนาการการพูด  การสื่อสาร  ปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ร่วมกับมีพฤติกรรมและความสนใจที่เป็นแบบแคบจำกัดหรือซ้ำๆ คาดว่าทั่วประเทศมีเด็กอายุ 2-5 ขวบเป็นออทิสติก 18,220 คน แต่เข้าถึงบริการในปี 2560 เพียงร้อยละ 35 

อธิบดีกรมสุขภาพจิตกล่าวว่า ปัจจุบันทั่วโลกยังไม่มียารักษาออทิสติกหายขาด  แต่มีวิธีป้องกันไม่ให้เด็กมีอาการรุนแรงขึ้น โดยกรมสุขภาพจิตได้จัดระบบการรักษาและฟื้นฟูด้วยการแพทย์แผนปัจจุบันคือใช้ยาควบคุมอาการ และมี ห้องสนูซีเลนเพื่อกระตุ้นประสาทสัมผัสของเด็ก มีบริการที่โรงพยาบาลจิตเวชทั้งผู้ใหญ่และเด็ก  และได้นำการฟื้นฟูแนวการแพทย์ทางเลือกคืออาชาบำบัด( Hippotherapy) โดยใช้ม้า ซึ่งเป็นวิธีการที่ได้รับการยอมรับทั่วโลก  ขณะนี้มีบริการที่สถาบันพัฒนาการเด็กราชนครินทร์  จ.เชียงใหม่  ล่าสุดคือที่โรงพยาบาล (รพ.) จิตเวชสระแก้วฯ เริ่มให้บริการตั้งแต่เดือนเมษายน 2561 เป็นต้นมา เพื่อเป็นทางเลือกให้ผู้ปกครอง  สามารถใช้เสริมประสิทธิภาพกันได้ทั้ง 2 ระบบ 

ทั้งนี้เด็กที่เป็นออทิสติก ช่วงแรกเกิดถึงอายุ 1 ปี เด็กจะเติบโตและมีพัฒนาการเหมือนเด็กปกติทั่วไป            โดยพัฒนาการจะเริ่มผิดปกติปรากฎให้เห็นในช่วงย่างเข้าขวบปีที่ 2 เด็กจะพูดช้า สื่อสารไม่ได้  วิธีการที่จะช่วยให้เราค้นหาว่าลูกหลานป่วยเป็นโรคออทิสติกได้เร็วที่สุดมี 2 วิธี วิธีแรกคือการเฝ้าระวังพัฒนาการตามช่วงวัยของเด็ก  โดยพ่อแม่ผู้ปกครองต้องพาลูกที่มีอายุ 9 เดือน 18 เดือน 30 เดือนและ 42 เดือน ไปตรวจพัฒนาการที่สถานบริการสาธารณสุขใกล้บ้าน  วิธีที่ 2 คือการสังเกตความผิดปกติของเด็กจากลักษณะเด่น 4 อาการที่เป็นสัญญาณเฉพาะของเด็กออทิสติก คือ ไม่สบตา ไม่พาที ไม่ชี้นิ้ว และไม่ชอบการเปลี่ยนแปลง โดยเด็กที่เป็นออทิสติกร้อยละ 70 มักจะซนมาก อยู่ไม่นิ่ง หากพบอาการที่กล่าวมาแม้เพียง 1 อาการ ขอให้รีบพาไปที่สถานบริการสาธารณสุขใกล้บ้านทั่วประเทศ หรือโทรปรึกษาสายด่วนสุขภาพจิต 1323   โดยกรมสุขภาพจิตตั้งเป้าจะเพิ่มการเข้าถึงบริการของเด็กออทิสติกภายในปี 2564 ให้ได้ไม่ต่ำกว่า  ร้อยละ50 

ทางด้านแพทย์หญิงจุฬาพันธุ์  เหมกูล  ผู้อำนวยการรพ.จิตเวชสระแก้วราชนครินทร์ จ.สระแก้ว กล่าวว่า โปรแกรมบำบัดฟื้นฟูเด็กออทิสติกด้วยอาชาบำบัด เริ่มให้บริการตั้งแต่วันที่2 เมษายน 2561 เป็นต้นมา เป็นบริการทางเลือกใหม่ในการช่วยเหลือเด็กออทิสติกในพื้นที่ภาคตะวันออก และยังสามารถใช้ฟื้นฟูเด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้น และเด็กที่มีปัญหาพัฒนาการล่าช้าได้ด้วย  ทั้งนี้เนื่องจากม้าเป็นสัตว์ที่ฉลาด และมีจังหวะการเดินคล้ายกับคน  สามารถสื่อสารรับรู้ความรู้สึกของผู้ขี่ได้  ดังนั้นเมื่อเด็กนั่งอยู่บนหลังม้าก็เหมือนกับเด็กได้ฝึกเดินด้วยตนเอง  และการทำกิจกรรมบนหลังม้า จะช่วยฟื้นฟูสรรถภาพร่างกาย กล้ามเนื้อมัดใหญ่ มัดเล็ก ทำงานได้ดียิ่งขึ้น 

แพทย์หญิงจุฬาพันธุ์กล่าวต่อว่า เมื่อม้าเดินเคลื่อนที่ เด็กจะเริ่มตื่นตัว มีสมาธิ ช่วยจัดระเบียบร่างกายให้สมดุล  ทำให้การทรงตัวของเด็กดีขึ้น  เมื่อฝึกไปเรื่อยๆ เด็กก็จะมีสมาธิยาวขึ้น  เด็กที่มีปัญหาด้านการพูดก็จะถูกกระตุ้นจากการที่ต้องออกคำสั่งกับม้า  เด็กจึงได้ฝึกเรื่องการควบคุมอารมณ์ไปในตัว  ลดความก้าวร้าว มีพัฒนาการทางด้านร่างกายและจิตใจดีขึ้น รู้จักการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า  กล้าพบปะผู้คน สามารถใช้ชีวิตในสังคมดีขึ้น  โดยทั่วไปเด็กออทิสติกที่ได้รับการบำบัดฟื้นฟูประมาณ 1 ใน 3 สามารถพึ่งพาตนเองได้พอสมควร ต้องการเพียงคำชี้แนะจากผู้ดูแลเป็นระยะเท่านั้น  อีกร้อยละ 1-2 พึ่งพาตนเองได้เต็มที่ สามารถประกอบอาชีพ เลี้ยงตัวเอง ดำเนินชีวิตได้เหมือนปกติ  ส่วนอีก 2 ใน 3 ต้องพึ่งพิงผู้ดูแลบางส่วน  โดยผู้ปกครองที่สนใจอาชาบำบัด  สามารถติดต่อสอบถามได้ที่หมายเลข 037-262995 ต่อ 69137 ในวันและเวลาราชการ