ผลการคัดกรองเด็ก 4 ช่วงอายุ 9 เดือน 18 เดือน 30 เดือน และ 42 เดือน ในปี 2561 ณ วันที่ 15 พฤษภาคม     พบเด็กพัฒนาการสงสัยล่าช้า 8,006 คน ในจำนวนนี้มีเพียงร้อยละ 30.48 ที่สามารถติดตามให้เข้ารับการกระตุ้นพัฒนาการ ที่เหลือร้อยละ 19.19 อยู่ระหว่างการติดตาม และร้อยละ 50.85 ไม่สามารถติดตามได้ ทำให้ขาดโอกาส      การกระตุ้นให้กลับมามีพัฒนาการและฉลาดสมวัย  

 นายแพทย์สมัย ศิริทองถาวร รองอธิบดีกรมสุขภาพจิต เปิดเผยว่า ความคืบหน้าการดำเนินการส่งเสริมพัฒนาการเด็กไทยอายุต่ำกว่า 5 ขวบ ในด้านการการตรวจคัดกรองเด็ก 4กลุ่มวัย คืออายุ 9 เดือน ,18 เดือน ,30 เดือน และ 42 เดือน เพื่อค้นหาเด็กที่มีปัญหาพัฒนาการล่าช้า เข้าสู่กระบวนการกระตุ้นพัฒนาการต่อเนื่อง จนกลับมามีพัฒนาการสมวัย ภายใต้โครงการส่งเสริมพัฒนาการเด็กเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ของกระทรวงสาธารณสุข ในปี 2561 ณ วันที่ 15 พฤษภาคม พบเด็กพัฒนาการสงสัยล่าช้า 8,006 คน ในจำนวนนี้มีเพียง 2,440 คน หรือ ร้อยละ 30.48 ที่สามารถติดตามให้เข้ารับการกระตุ้นพัฒนาการ ที่เหลือร้อยละ 19.19 อยู่ระหว่างการติดตาม และร้อยละ 50.85 ไม่สามารถติดตามได้ และในจำนวนที่เข้ารับการกระตุ้นทั้งหมดก็ยังมีในส่วนที่เข้ารับการกระตุ้นไม่ครบเกณฑ์ ถึง 1,160 คน จากตัวเลขดังกล่าวสะท้อนให้เห็นว่าจึงยังคงมีเด็กพัฒนาการล่าช้าจำนวนมาก ที่ขาดโอกาสการกระตุ้นให้กลับมามีพัฒนาการและฉลาดสมวัย 

ทั้งนี้พบหลายปัจจัยเกี่ยวข้องที่ทำให้เด็กไม่ได้มารับการกระตุ้นพัฒนาการ เช่นปัจจัยด้านบุคลากร ขาดทักษะการสื่อสารที่ชัดเจนกับพ่อแม่ ผู้ปกครอง , ด้านพ่อแม่ผู้ปกครอง มีปัญหาทางเศรษฐกิจ มีทัศนคติต่อการเลี้ยงดูลูก ที่เป็นอุปสรรคต่อการนำเด็กเข้ารับการพัฒนา, และด้านระบบที่ต้องเป็นรูปธรรมมากขึ้น ด้วยเหตุนี้ กรมสุขภาพจิต จึงได้เร่ง ปรับปรุง พัฒนา แนวทางการติดตามเด็กพัฒนาการล่าช้า เพิ่มเติมจากแนวทางที่ดำเนินการแล้ว ได้แก่ การเพิ่มศักยภาพบุคลากร ในการสื่อสาร กับพ่อแม่ ผู้ปกครอง และผู้ดูแลเด็ก  การเพิ่มศักยภาพของอาสาสมัครประจำหมู่บ้าน และบุคลากรองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้เป็นผู้ช่วยติดตามเด็ก รวมทั้งสร้างและพัฒนาเครือข่ายกระตุ้นพัฒนาเด็กใกล้บ้าน เน้นให้มี บุคลการกรเฉพาะทางด้านสุขภาพจิตและจิตเวชเด็กปฏิบัติงานประจำในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่มีความพร้อม  ทั้งนี้เพื่อการบบรรลุเป้าหมาย ปี 2561 ของกระทรวงสาธารณสุข เด็กปฐมวัยไทย (อายุต่ำกว่า 5 ปี) ร้อยละ 85   มีพัฒนาการสมวัย

รองอธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวเพิ่มเติมว่า เกี่ยวกับพัฒนาการของเด็กว่า  โดยทั่วไปจะแบ่งเป็น  4 ด้าน ได้แก่ ด้านการเคลื่อนไหวหรือกล้ามเนื้อมัดใหญ่ , ด้านการใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กและสติปัญญา , ด้านการเข้าใจภาษา, ด้านการช่วยเหลือและสังคม ซึ่งแต่ละด้าน แต่ละช่วงวัย จะมีการกระตุ้นพัฒนาการที่แตกต่างกัน การกระตุ้นพัฒนาการของเด็ก    แต่ละช่วงวัยต้องทำไปทีละระดับขั้นตอน หากเด็กมีพัฒนาการด้านใดด้านหนึ่งล่าช้าแล้วปล่อยไว้ไม่มีการกระตุ้น หากจะกลับมากระตุ้นภายหลังจะเป็นเรื่องยาก เพราะสมองเดินไปข้างหน้าแล้ว ทั้งนี้เด็กมีความสามารถในเรื่องการพัฒนาสมอง หากพบว่าผิดปกติและทำการกระตุ้นแต่เนิ่นๆ จะสามารถช่วยให้เด็กกลับมาเป็นปกติได้