ตั้งแต่แพลตฟอร์ม TikTok โซเชียลมีเดียในรูปแบบ Short Video แนวตั้งที่เข้ากับสัดส่วนหน้าจอสมาร์ทโฟนมาถึง ก็ได้พลิกโฉมวงการ Content ที่ทำให้พฤติกรรมการรับสื่อวีดีโอของผู้คนได้เปลี่ยนแปลงไป อีกทั้งยังก้าวมาเป็นแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียอันดับ 1 ที่คนทั่วโลกให้การยอมรับอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในหมู่วัยรุ่น การ Disruptive ของรูปแบบวีดีโอสั้นนี้เอง ทำให้ดูเหมือนว่า คอนเทนต์วีดีโอแบบเก่า ที่ถ่ายทำในระยะเวลายาวกว่า เช่น วีดีโอแพลตฟอร์ม YouTube กำลังได้รับความนิยมน้อยลงไป แต่อันที่จริงแล้ว หากเราสามารถจับ Target คนดูได้ถูกต้อง และศึกษาพฤติกรรมของกลุ่มคนดังกล่าวให้ลึกขึ้น จะเห็นโอกาสที่วีดีโอในรูปแบบยาวอีกมาก เพียงแค่ต้องปรับตัวตามวิวัฒนาการของสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปเท่านั้น
การใช้ชีวิตประจำวันของคนในยุคนี้ ได้ยึดโยงกับสมาร์ทโฟนเป็นหลัก ไม่ว่าจะเป็นการติดต่อสื่อสาร ทำธุรกรรมทางการเงิน การทำงาน การรับ-ส่งสาร ไปจนถึงการสร้างคอนเทนต์ได้ด้วยตัวเอง สมาร์ทโฟนได้เอื้ออำนวยแทบทุกบทบาทของชีวิต และติดตัวไปทุกที่เสมือนเป็นอีกอวัยวะหนึ่งของมนุษย์ไปแล้ว การพัฒนาของอุปกรณ์เทคโนโลยี ได้สร้างโอกาสให้กับนักพัฒนาในสายงาน Tech ในการออก Application ต่างๆ มารองรับกับผู้บริโภคที่เข้ากันกับการใช้สมาร์ทโฟน ซึ่ง TikTok ก็ได้ถือกำเนิดขึ้นจากพัฒนาการดังกล่าว และได้เข้ามากินส่วนแบ่งการตลาดสำหรับสื่อวีดีโอ เนื่องจากทำให้พฤติกรรมการรับสื่อวีดีโอเปลี่ยนไป ทั้งรูปแบบการถ่ายจากการถ่ายแนวนอน ก็เปลี่ยนมาถ่ายแนวตั้งในขนาด 9:16 ที่ฟิตเข้ากับหน้าจอสมาร์ทโฟน และเอื้อต่อการผลิตคอนเทนต์สั้นๆ ย่อยง่าย แต่เลื่อนดูได้หลายๆ คลิป ด้วยฟีเจอร์ไถ่ฟีด ในแบบเดียวกับสื่อโซเชียลอื่นๆ ทำให้ TikTok จัดได้ว่าเป็นโซเชียลมีเดียแพลตฟอร์มยุคใหม่ ที่มีอัตราการเติบโตของผู้ใช้สูงที่สุด ส่วนวีดีโอที่ถ่ายทำในระยะเวลายาว เช่นใน YouTube มีอัตราการเติบโตของผู้ใช้งานต่ำกว่า แต่อย่างไรก็ตาม จากข้อมูลของ Statista ฐานข้อมูลเชิงสถิติชั้นนำของโลก ได้รายงานว่าโซเชียลมีเดียที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในโลกในเดือน ม.ค. 2567 อิงตาม Active User YouTube ยังครองสื่อวีดีโออันดับ 1 ที่มีผู้ใช้งานอยู่ที่ 2,491 ล้านคน ขณะที่ TikTok มีผู้ใช้งานอยู่ที่ 1,562 ล้านคน ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ยังมีกลุ่มคนที่เสพสื่อในรูปแบบวีดีโอที่มีระยะเวลายาวอยู่ เพียงแต่ต้องหาคนกลุ่มนี้ หรือ Target Group ของตัวเองให้เจอ และปรับแต่งรูปแบบของ Content ที่แสดงถึงความแตกต่าง หรือ Unique Selling Point ของช่องตัวเอง เพื่อช่วงชิง Eyeballs ของผู้คนในยุคที่พวกเขามีทางเลือกในการรับสารมาให้ได้
แนวทางการออกแบบวีดีโอแบบยาว
จริงอยู่ ถ้าหากเรามองตัวเองในมุมของ User หรือผู้ใช้งาน หลายๆ คนอาจมีการเสพสื่อวีดีโอในหลายๆ แพลตฟอร์ม แต่จะสังเกตได้ว่า Content ที่เราเลือกบริโภคในแต่ละแพลตฟอร์มนั้นไม่เหมือนกัน เพราะสภาพแวดล้อมและองค์ประกอบของฟีเจอร์นั้นส่งผลต่อ Content ที่เราอยากจะดู สิ่งสำคัญของการผลิตสื่อวีดีโอในรูปแบบยาว จึงขึ้นอยู่กับการออกแบบ Content ที่ Align ไปด้วยกันกับแพลตฟอร์ม หรือช่องทางที่เราจะลง และเข้าใจใน Target Group ของเรามากกว่า โดยแนวทางที่สำคัญ แนะนำให้สำรวจตลาดก่อนว่ามีกลุ่มคนที่ชอบ Content แบบไหนบ้าง และเก็บข้อมูลจากกลุ่มคนในตลาดนั้นๆ ว่าเขาเป็นใคร มีความสนใจเรื่องอะไร หรือมีจุดไหนที่พวกเขาไม่ชอบสำหรับสื่อวีดีโอหรือไม่ วิธีนี้ เป็นการเอาผู้ใช้เป็นศูนย์กลาง หรือ User-Centered ที่เรารวบรวมเสียงจากผู้ใช้งานในตลาด เพื่อที่เราจะสามารถหา Insight และตีความออกมาเป็น Target Group ของช่องได้ จากนั้นจึงค่อยเริ่มสร้างถ่ายทำคอนเทนต์ของตัวเองขึ้นมา และปล่อยลงในช่องทาง หรือแพลตฟอร์มที่มี Target Group ของเราอยู่
ตัวอย่างวีดีโอแบบยาว ที่ได้รับความนิยมอย่างมาก ท่ามกลางยุคของ Short Video คือช่องของ “โลกของคนมีหนวด” (https://youtube.com/@Flukkaron) ที่มียอดรับชมหลักแสนสำหรับวีดีโอที่มีความยาวครึ่งชั่วโมงเป็นต้นไป และที่น่าสนใจคือมียอดรับชมหลักล้านสำหรับวีดีโอที่มีความยาว 1 - 3 ชั่วโมง ซึ่งผิดกับความเข้าใจในยุคนี้ว่าวีดีโอสั้นน่าจะได้รับความนิยมมากกว่าวีดีโอที่มีความยาวเป็นชั่วโมงไม่ใช่เหรอ? ซึ่งชุดข้อมูลดังกล่าวก็เป็นความจริงสำหรับการผลิตสื่อวีดีโอในยุคนี้ แต่ถ้าหา Target Group ของตัวเองเจอ และปรับ Content ให้เข้ากับพฤติกรรมของกลุ่ม เราก็สามารถสร้างความนิยมให้กับคลิปวีดีโอที่ยาวเป็นชั่วโมงได้ เพราะ Target Group ของช่องนี้ มีกลุ่มผู้ดูที่เป็น “คนใช้ชีวิตอยู่กับตัวเองเป็นหลัก” เช่น สังคมคนในเมือง ที่อยู่คนเดียวเป็นหลัก ไม่ว่าจะไปทำงาน ช้อปปิ้ง หรือกินข้าว ด้วยสิ่งแวดล้อมที่ Shape ไลฟ์ไตล์ของคนเหล่านี้ ทั้งการเช่าห้องอยู่คนเดียวเพื่อมาทำงานในกรุงเทพ หรือในมหาวิทยาลัย กลุ่มคนเหล่านี้ต้อง Spend Time กับตัวเองเป็นหลัก แต่ด้วยธรรมชาติของมนุษย์ที่เป็นสัตว์สังคม ก็มีความโหยหาความสัมพันธ์ หรือรู้สึกอยากมี Community ของตัวเอง ซึ่ง Content ของช่องนี้ จะเป็นการถ่ายในรูปแบบ “Vlog Week” ที่ถ่ายทอดชีวิตประจำวันของเจ้าของช่องจริงๆ วันนี้ไปทำงานถ่ายแบบที่ไหน ออกไปกินอะไรตอนดึก เจอเพื่อนคนไหนบ้าง วันนี้มีปัญหาอะไรเกิดขึ้น หรือไปจนถึงช่วงเวลาการย้ายบ้าน และชีวิตในมุมอื่นๆ ซึ่งทำให้ผู้ดูรู้สึกว่าเราเป็นเพื่อนกับเขา และมีส่วนร่วมในชีวิตของเจ้าของช่อง โดยกลุ่มคนดูของช่องนี้ ก็มีพฤติกรรมที่ชอบหาอะไรดูในระหว่างกินข้าว หรือช่วงเย็นหลังเลิกงาน ซึ่งมีเวลาในการเสพคอนเทนต์ จึงทำให้วีดีโอยาวของช่องนี้จึงได้รับความนิยมอย่างมากแม้จะยาวหลายชั่วโมงก็ตาม
หรือจะเป็นช่องของ “Cullen HateBerry” (https://youtube.com/@cullen_hateberry) เป็น Content Creator สายท่องเที่ยว ที่นำเสนอวีดีโอที่มีความยาวเป็นชั่วโมง แต่มียอดการรับชมหลักล้านทุกคลิป ซึ่งเจ้าของช่องจับ Target ผู้ชมที่มีพฤติกรรมชอบหาอะไรดูระหว่างทำกิจวัตรของตัวเองไปด้วย ทั้งในกลุ่มคนเมืองที่อยู่ตัวคนเดียว และจับกลุ่มคนที่ชอบดูโทรทัศน์อยู่บ้าน เช่นคนที่ New Normal ดูหนังอยู่บ้าน (ซึ่งมีผลมาจากการมาของโควิด-19) ไปจนถึงกลุ่มคนเกษียณ ที่มีเวลารับสารเยอะ เป็นต้น นอกจากนี้ยังใช้โซเชียลมีเดียอื่นๆ ที่เป็นประโยชน์ อย่างการตัดคลิป Highlight ลงใน TikTok เพื่อเป็นการโปรโมต และขยายตลาดไปในตัวอีกด้วย
2 ช่องดังกล่าว เป็นตัวอย่างที่ดีของ Content Creator ที่ผลิตวีดีโอในรูปแบบยาว แล้วยังได้รับความนิยมอย่างมาก ซึ่งสามารถยืนยันว่า แท้จริงแล้ว วีดีโอแบบสั้นไม่ได้มีความได้เปรียบไปกว่าวีดีโอแบบยาวเสียทีเดียว หากผู้ผลิตยังมีการออกแบบ Content ที่แข็งแรง รู้จัก Target Group ของตัวเองดีเพียงพอ ก็สามารถดีไซต์วีดีโอที่ตรงใจกับกลุ่มคนดูได้ แม้จะมีความยาวเป็นชั่วโมงก็ตาม
ข่าวเด่น