เราได้พูดถึงเรื่องอัญมณีมา หลายประเภทละ คุณๆเคยสงสัยมั้ยคะว่า แก้วเก้าประการ คืออะไร นะ  คนโบราณโดยทั่วไปนิยมเลื่อมใสนับถืออัญมณี 9 ชนิด ถือเป็นของสูงและเป็นสิริมงคล ที่เรียกว่า นพเก้า หรือ นพรัตน์ หรือ นวรัตน์ จึงถูกนำมาใช้ประโยชน์ทั้งในด้านศาสนา และในสถาบันกษัตริย์ เช่น ทำเป็นพระพุทธรูปต่างๆ   ตลอดจนใช้ประดับเครื่องทรงและที่ประทับ ใช้เป็นเครื่องประดับแสดงถึงตำแหน่งและเกียรติยศ เครื่องราชูปโภคในพระราชพิธีสำคัญ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ตลอดจนสิ่งของเครื่องใช้ของที่เป็นบำเน็จรางวัล เครื่องประดับต่างๆ ของราชวงศ์ ขุนนาง และข้าราชการชั้นสูง ประชาชนโดยทั่วไปก็สามารถหาใช้ได้นะคะ  นอกจากเพื่อความสวยงามและความเป็นสิริมงคลต่างๆแล้ว ก็ยังใช้เป็นหลักทรัพย์ที่ถือเป็นมรดกสืบทอดแก่ทายาทในวงศ์ตระกูลอีกด้วย  

อัญมณีทั้ง 9 นี้นะคะประกอบไปด้วย เพชรดี มณีแดง เขียวใสแสงมรกต เหลืองใสสดบุษราคัม แดงแก่ก่ำโกเมน สีหมอกเมฆนิลกาฬ มุกดาหารหมอกมัว แดงสลัวเพทาย สังวาลย์สายไพฑูรย์ บอกคุณเป็นกลอนแบบนี้คงงงนะคะ ว่าอะไรคือพลอยอะไรกันหละ

1. เพชรดี หมายถึงเพชรคะ (Diamond) เพชรเป็นสัญลักษณ์แทนความสะอาด บริสุทธิ์ ความกล้าหาญ และจะมอบความรัก ความสุขทางโลกให้กับผู้สวมใส่ อย่างที่เคยบอกไปแล้วนะคะ เพชรที่ดีที่สุดนั้นต้องไร้สี และสะอาด คือปราศจากตำหนิ แน่นอนคะ ว่าราคาก็ย่อมแพงที่สุดด้วยเช่นกัน เพชร นอกจากเป็นอัญมณีประจำเดือนเมษายน และประจำดาวศุกร์แล้ว เพชรยังเป็นอัญมณีสำหรับครบรอบแต่งงาน ปีที่ 5 และ ปีที่ 30 อีกด้วยคะ

2. มณีแดง หมายถึงทับทิมคะ (Ruby) ซึ่งเป็นอัญมณีประจำเดือนกรกฎาคมที่ได้รับการขนานนามว่าเป็น “ราชาแห่งอัญมณี” ทับทิมมีหลายเฉดสีคะ ตั้งแต่แดงเลือดนก แดงอมชมพู แดงส้ม แดงม่วง แต่ที่ได้รับความนิยมมากที่สุดก็คือแดงสดหรือแดงเลือดนกคะ ทัทับทิมมีคุณสมบัติในการสร้างพลังให้กับร่างกาย เสริมความกล้า เสริมพลังใจ สร้างความสมดุลระหว่างร่างกายและจิตวิญญาณ และเป็นอัญมณีประจำพระอาทิตย์ด้วยนะคะ เราจึงใช้เป็นสัญลักษณ์แห่งความรัก ความซื่อสัตย์ จึงได้รับเลือกให้เป็นอัญมณีครบรอบแต่งงานปีที่ 1 และ ปีที่ 10 คะ

3. เขียวใสแสงมรกต หมายถึง มรกต (Emerald) เป็นอัญมณีประจำเดือนพฤษภาคม  และ ประจำดาวพุธ เป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์ ร่ำรวย ร่มเย็น มรกตโคลัมเบีย ซึ่งได้รับการยกย่องว่างามที่สุดในโลก ราคามักสูงกว่าแหล่งอื่นๆด้วยคะ จึงใช้เป็นสัญลักษณ์ครบรอบแต่งงานปีที่ 3 และปีที่ 20 คะ

4. เหลืองใสสดบุษราคัม คือบุษราคัม (Yellow Sapphire) ตรงๆเลยคะอันนี้ เป็นพลอยที่มีคุณสมบัติในการเสริมสร้างชีวิตความเป็นอยู่ที่ดี นำพาความสุขความเจริญมาสู่ผู้สวมใส่ ส่งเสริมด้านการเงิน ธุรกิจ และยังช่วยในการผ่อนคลายอารมณ์ จิตใจ ช่วยให้เกิดความสงบ เสริมสร้างพลังให้กับร่างกาย สีที่นิยมที่สุดและแพงที่สุดคือสีเหลืองทอง บุษราคัมเป็นพลอยประจำเดือนพฤศจิกายน และประจำ ดาวพฤหัสคะ เราจะใช้เป็นอัญมณีครบรอบแต่งงานปีที่ 15 คะ

5. แดงแก่ก่ำโกเมน ก็หมายถึงโกเมนเลยคะ (Garnet) เป็นพลอยประจำเดือนมกราคม และเป็นพลอยปรจำดาวราหูคะ โกเมนมีคุณสมบัติในการกระตุ้นพลังชีวิต ทำให้มีความกระตือรือร้น มีความหวังในชีวิต ซึ่งเชื่อว่ามีพลังในการปกป้องให้รอดพ้นอันตรายจากสิ่งชั่วร้าย สีที่นิยมคือสีน้ำตาลแดงคะ

6. สีหมอกเมฆนิลกาฬ หมายถึง ไพลิน (Blue Sapphire) อย่าเข้าใจผิดเป็นนิล (Black Spinel) ไพลินมีราคาสูงมากเมื่อเทียบกับนิลคะ ไพลินเป็นอัญมณีประจำเดือนกันยายน และเป็นอัญมณีประจำดาวเสาร์ ชาวเปอร์เซียโบราณเชื่อว่าแซฟไฟร์ คือ “หินที่มาจากฟ้า” เป็นพลอยของกษัตริย์ที่ใช้สวมใส่เพื่อป้องกันอันตราย ทำให้เชื่อว่าผู้ที่สวมใส่ จะมีชีวิตที่สดใส มีพลังในการดำรงชีวิต และเป็นสัญสักษณ์ของความจริงใจ และมั่นคงอีกด้วย จึงใช้สำหรับครบรอบแต่งงานปีที่ 2 คะ

7. มุกดาหารหมอกมัว หมายถึง มุกดาหาร (Moonstone) เป็นหินสีขาวเหมือนน้ำนม ประจำเดือนมิถุนายน และ ประจำพระจันทร์ มีคุณสมบัติให้โชคดีในเรื่องความรักเป็นสัญลักษณ์เป็นความนุ่มนวล อ่อนโยน และขจัดพิษร้าย ป้องกันสัตว์ร้ายต่างๆ 

8. แดงสลัวเพทาย หมายถึง เพทาย (Zircon) ซึ่งมีอยู่หลายเฉดสี แต่สีธรรมชาติที่ยังไม่ผ่านการปรุงแต่งที่พบมากจะเป็นสีน้ำตาล หมายถึงความร่ำรวยและความมั่งคั่ง เป็นอัญมณีประจำเดือนธันวาคมคะ

9. สังวาลย์สายไพฑูรย์ หมายถึง ไพฑูรย์ (Chrysberyl Cat’s Eye) เป็นอัญมณีที่แปลกมาก เพราะมีเส้นคาดกลางเม็ด เมื่อเจียรไนเป็นรูปหลังเบี้ย ไพฑูรย์ที่มีสีน้ำผึ้งราคาจะสูงที่สุด เป็นพลอยประจำดาวเกตุ เป็พลอยสัญลักษณ์แห่งฤดูใบไม้ผลิ ความออ่นเยาว์ และความไร้เดียงสา กล่าวกันว่าเป็นอัญมณีที่นำความสงบมาสู่จิตใจ และสร้างความเชื่อมั่น 

จะเห็นได้ว่าคุณสมบัติของอัญมณีทั้ง 9 นั้นมีคุณค่าเป็นสิริมงคลในทุกด้านเลยนะคะดั่งคำกลอนที่ว่า

เพชรยิ่งใหญ่ ไพรี ไม่มีกล้ำ ทับทิมนำอายุยืน เพิ่มพูลผล

อุดมลาภ ยศศักดิ์ ประจักษ์ดล มรกต กันภัยพ้น ผองเล็บงา

บุษราคัม ฉาบเสน่ห์ ช่วยนำพา มุกดาหาร เสน่หา น่าเมียงมอง

อันเพทาย ช่วยกันโทษ ที่โฉดเขลา ไพฑูร์เล่า กันฟอนไฟ ภัยทั้งผอง

ดลบัลดาล ให้เทวา มาคุ้มครอง สบสนองคุณค่าแจ้ง แห่งนพรัตน์

ทราบอย่างนี้แล้ว คงต้องบอกแล้วนะคะ ว่าไม่มีไม่ได้แล้วคะ แต่จะซื้อหามาพกติดตัวไว้ ไม่ว่าแบบไหน จะเป็นแหวน จี้  กำไล  หรือคุณภาพหินแบบไหน ก็ตามกำลังของคุณๆที่จะหามานะคะ แต่ขอย้ำคะว่าขอให้ได้พลอยแท้เป็นดีที่สุดแน่นอนนคะ

เรื่องโดย : เพชร อรไท ดุรงค์พิศิษฏ์กุล