“ดอกไม้” มักถูกเปรียบเปรยว่า อยู่คู่กับ “แมลง” ที่มาดอมดมและทำหน้าที่ผสมเกสร เพื่อช่วยขยายพันธุ์ตามธรรมชาติ แต่ในความเป็นจริง ดอกไม้เป็นผลผลิตจากธรรมชาติ ที่นอกจากใช้ความสวยงามประดับตกแต่งทำให้บ้านสดชื่น เจริญหูเจริญตาแล้ว ปัจจุบันยังถูกนำมาใช้ในทางบำบัดเยียวยา หรือประโยชน์ทางการแพทย์เพิ่มขึ้น ในจำนวนนี้ รวมถึง "กุหลาบสวย” ใกล้ตัวด้วยเช่นกัน
“กุหลาบ” มีชื่อวิทยาศาสตร์ Rosa hybrids ในวงศ์ Rosaceae ทั่วโลกมีอยู่มากกว่า 100 ชนิดและส่วนใหญ่มีถิ่นกำเนิดในเอเชีย ที่เหลือกระจายกันไปในท้องถิ่นยุโรป อเมริกาเหนือ และแอฟริกาตะวันตกเฉียงเหนือ ค้นพบโดยชาวสวนนิรนามเมื่อ 4,000 ปีก่อน เป็นดอกไม้แสนสวยที่มักถูกกล่าวถึงในบทกวีหรือตำนาน เปรียบเทียบกับเรื่องของความรัก ความงาม ความโรแมนติคและยังถูกใช้ในทางการแพทย์หลายอย่างมาแต่สมัยโบราณ
ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร หัวหน้ากลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร เปิดเผยว่า กุหลาบถูกนำมาใช้ประโยชน์หลากหลาย โดย “กลีบกุหลาบ” อุดมไปด้วยวิตามินซี แคโรทีน วิตามินบี วิตามินเค แคลเซียม และแร่ธาตุต่างๆ ที่จำเป็นต่อร่างกายและระบบเลือด เรียกได้ว่า วิตามินเกลือแร่ต่างๆ ที่ร่างกายต้องการนั้น มีอยู่ครบถ้วนในกลีบกุหลาบ เช่น โปแตสเซียม ที่จำเป็นต่อระบบหัวใจ แร่ธาตุทองแดง ที่ร่างกายต้องการเพื่อกระบวนการสร้างเม็ดเลือด และใช้ในกระบวนการทำงานของระบบต่อมไร้ท่อ ไอโอดีน ที่ร่างกายต้องการสำหรับการสร้างฮอร์โมนของต่อมไทรอยด์ นับว่า ในกลีบกุหลาบมีคุณค่าครอบจักรวาลสำหรับการดูแลสุขภาพ
การใช้เริ่มที่ กลีบสด ซึ่งมีการศึกษาข้อมูลพบว่า เชื้อแบคทีเรียจะตายภายใน 5 นาทีเมื่อสัมผัสกับกลีบกุหลาบสด ซึ่งถ้าหากมีปัญหาผิวหนังติดเชื้อ มีสิว แผลเปิด ไฟไหม้ ผิวผื่นแพ้ ล้วนสามารถรักษาได้ด้วยกลีบกุหลาบสด โดยการเก็บกลีบกุหลาบมาใช้นั้น ภญ.ดร.สุภาภรณ์แนะให้เก็บตอนเช้ามืดในช่วงที่อากาศยังสะอาดบริสุทธิ์ หรือในช่วงที่มีความชื้นในอากาศมาก เช่น ยามหลังฝนตกหรือเช้ามืดที่มีน้ำค้างพรมบนกุหลาบ ซึ่งสามารถนำไปใช้ทันทีโดยไม่ต้องล้าง เพื่อรักษาคุณค่าทั้งหลายในกลีบเอาไว้
นอกจากใช้รักษาแผลแล้ว การอาบน้ำกลีบกุหลาบ ก็มีประโยชน์ต่อสุขภาพเช่นกัน โดยสามารถช่วยคลายเครียด ลดความวิตกกังวล และช่วยบำรุงผิว ทำได้โดยการนำกลีบกุหลาบสดครึ่งถ้วย ใส่ชามขนาดใหญ่ เติมน้ำร้อนและปิดฝาทิ้งไว้เพื่อรักษากลิ่นของกุหลาบ เมื่อจะอาบน้ำให้เทน้ำกุหลาบที่เตรียมไว้ผสมกับน้ำอุ่นในอ่างน้ำอาบ และเติมน้ำคั้นหัวบีทรูทเพื่อเพิ่มสรรพคุณทางการรักษาของกุหลาบให้ดีขึ้นไปอีก ขณะที่การอาบในขณะน้ำยังอุ่นจะช่วยบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ ปวดข้อจากรูห์มาตอยด์ได้ด้วย
สำหรับกุหลาบแห้ง สามารถนำมาป่นให้เป็นผง ผสมกับน้ำผึ้ง ใช้ทาภายในช่องปากเพื่อรักษาอาการอักเสบในช่องปาก ปัญหาของเหงือกและฟันได้ หรือใช้ “มาส์กใบหน้า” ด้วยการทาให้ทั่วใบหน้า ทิ้งไว้ 10 -15 นาที แล้วล้างออก สำหรับผู้ที่มีผิวมันหรือผิวที่มีปัญหาสิว ทำให้ผิวสดใส มีชีวิตชีวา
สิ่งสำคัญอีกอย่างที่จะลืมไปไม่ได้ ได้แก่ “น้ำมันหอมระเหยจากกุหลาบ” ที่ช่วยคลายเครียด ลดการอักเสบ ฆ่าเชื้อโรค เชื้อแบคทีเรีย ไวรัส คลายกล้ามเนื้อ เพิ่มความรู้สึกทางเพศ ฝาดสมานรักษาแผล ทำให้แผลหายเร็ว บำรุงตับ ช่วยระบาย ขับระดู ทำให้นอนหลับ ระงับประสาท บำรุงร่างกาย โดยสามารถแบ่งเป็นสรรพคุณต่อระบบต่างๆ ได้ดังนี้คือ
ส่งผลดีระบบประสาทและอารมณ์ กล่าวคือ ช่วยให้สงบ ระงับประสาท ทำให้นอนหลับ ลดอาการใจสั่น กระวนกระวานใจ ลดความเครียด วิตกกังวล ลดความโศกเศร้า ลดความกลัว สร้างความรู้สึกเป็นมิตร ทำให้รู้สึกเป็นสุข โดยในทางสุคนธบำบัดเชื่อว่า น้ำมันกุหลาบเป็นน้ำมันที่มีประสิทธิภาพดีที่สุดในการบำบัดทั้งร่างกาย จิตใจ และจิตวิญญาณ
ในแง่ของระบบสืบพันธุ์นั้น น้ำมันหอมระเหยกุหลาบ ช่วยรักษาอาการติดเชื้อของระบบสืบพันธุ์ บำรุงมดลูก ลดอาการปวดประจำเดือน แก้ปวดท้อง ปรับสมดุลฮอร์โมนใช้ได้ดีกับผู้ที่มีประจำเดือนมามากกว่าปรกติ
ช่วยบำรุงผิวพรรณ ให้ความชุ่มชื้น ทำให้ผิวนุ่ม ช่วยฝาดสมาน ฆ่าเชื้อโรค สามารถใช้ได้กับทุกสภาพผิว โดยเฉพาะผิวแห้ง ผิวผู้สูงอายุ ลดการอักเสบ เสริมสร้างความแข็งแรงให้กับเส้นเลือดฝอย ใช้กับผู้ที่มีปัญหาเส้นเลือดฝอยเปราะ แตกง่าย
โดยจากการศึกษาข้อมูลด้านความปลอดภัยโดยทั่วไปทั้ง rose otto และ rose absolute ไม่พบข้อมูลความเป็นพิษและการระคายเคือง
ส่วนการใช้ประโยชน์อื่น ๆ จากกุหลาบยังรวมถึงการทำน้ำต้มกุหลาบมาใช้ทำสเปรย์พ่นเพื่อบรรเทาปวด หมอหลายคนได้ใช้น้ำต้มกุหลาบรักษาอาการเส้นประสาทอักเสบ หรือใช้น้ำต้มกุหลาบทาหน้าหรือใช้เป็นโทนเนอร์ปรับสภาพผิวหลังล้างหน้าได้ด้วย ในขณะที่ชากลีบกุหลาบ เหมาะสำหรับรักษาอาการหวัด เจ็บคอ หลอดลมอักเสบ บำรุงร่างกายให้แข็งแรง เป็นเครื่องดื่มสุขภาพที่ดี เพราะอุดมไปด้วยวิตามินและเกลือแร่มากมาย
นอกจากนี้กุหลาบยังรับประทานได้ด้วย ซึ่งช่วยบรรเทาอาการหวัด การติดเชื้อทางเดินหายใจ รักษากระเพาะอักเสบ ท้องเสีย ช่วยลดการอักเสบของผิวหนัง เพิ่มการไหลเวียนเลือด แก้อาการปวดประจำเดือน
จะเห็นได้ว่า กุหลาบสวยใกล้ตัวมีประโยชน์หลากหลาย ฉะนั้น “ เครียด” ครั้งต่อไป อย่าลืมนำกุหลาบมาใช้ช่วยผ่อนคลายได้
ข่าวเด่น