เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 4กรกฎาคม 2556 ที่ผ่านมา ผมและทีมงานเครดิตบูโร ได้รับเชิญจากคณะอนุกรรมาธิการ สมาชิกวุฒิสภาชุดหนึ่งที่ศึกษา ร่าง พรบ.ธุรกิจบัตรเครดิต พศ..... และได้มีโอกาสพบกับประธานชมรมหนี้ธุกิจบัตรเครดิตและสินเชื่อบุคคล ผมได้รับข้อมูลมากมายที่น่าสนใจและเมื่อได้เข้าไปในสังคมออนไลน์ของผู้คนที่หาทางออกในเรื่องหนี้ก็พบกับบทความ ทำไมเดี๋ยวนี้คนเราเป็นหนี้กันมาก ลงวันที่วันพฤหัสบดีที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2555 ในบทความนี้ท่านผู้เขียนคือ i-Dea Sarapad จากลำปาง ซึ่งผมขอชื่นชมท่านมากที่สะท้อนออกมาได้น่าสนใจ ตรงจุด ตรงประเด็นในเรื่องวินัย วินัย และก็วินัย จึงขอนำมาขยายผลต่อนะครับ
ทำไมเดี๋ยวนี้คนเราเป็นหนี้กันมาก....ผม (ผู้เขียน i-Dea Sarapad) กล่าวว่า ไม่ว่าใครจะให้เหตุผลไว้อย่างไรก็ตาม สำหรับความเห็นส่วนตัวผมคือ มันเป็นปัญหามาจากนิสัยประจำชาติด้านลบที่เรายังแก้กันไม่ได้ นั่นคือ การทำอะไรตามใจคือไทยแท้ และที่มาของนิสัยนี้ก็คือ การขาดวินัย พวกฝรั่งที่จับจุดได้ก็มาเปิดบริษัทปล่อยสินเชื่อส่วนบุคคลดูดเงินเข้าประเทศตัวเอง หลัง ๆ มา ธนาคารพานิชย์ต่าง ๆ ของไทยก็เอากับเขาบ้างเพื่อสร้างรายได้เข้าองค์กร ฟังดูแล้วบางท่านอาจจะว่า พูดแรงเกินไปหรือป่าว บางคนอาจจะแย้งว่า ทุกวันนี้ก็ไม่ตื่นสาย ไปทำงานตรงเวลา แบบนี้ยังจะเรียกว่าไม่มีวินัยหรือไม่
ก่อนอื่น มาดูว่า "วินัยมันคืออะไร เชื่อได้เลยว่า เกือบร้อยทั้งร้อยจะบอกว่าเป็นกฎระเบียบ ใครทำตามได้ถือว่ามีวินัย มันก็ถูกบางส่วนครับ แต่ความหมายที่แท้จริงคือ การควบคุมตนเองให้อยู่ในแนวทางที่ควร หรือในแนวทางของการใช้เหตุผลที่ควร"
เพื่อให้เห็นภาพก็คือไปดูมดที่มันมักมาหาอาหารตอนที่เราเก็บกวาดอาหารไม่หมดครับ จะเห็นว่าแต่ละตัวมันทำหน้าที่ของตัวเองโดยไม่ต้องมีอะไรมาคุมเลย ไม่มีตัวไหนทำตัวเก๋าเกมออกนอกแถวเลย ท้ายสุดมันก็อยู่ข้ามแล้งข้ามปีได้ คนอยู่สูงกว่าสัตว์ วินัยทั้ง 3 ด้าน กล่าวคือ
1. กายกรรม ควบคุมตนเองให้ทำในสิ่งที่ควรทำ ควบคุมตนเองให้ไม่ทำในสิ่งที่ไม่ควรทำ
2. วจีกรรม ควบคุมตนเองให้พูดในสิ่งที่ควรพูด ควบคุมตนเองให้ไม่พูดในสิ่งที่ไม่ควรพูด และ
3. มโนกรรม ควบคุมตนเองให้คิดในสิ่งที่ควรคิด ควบคุมตนเองให้ไม่คิดในสิ่งที่ไม่ควรคิด
ดังนั้น ในเมื่อแต่ละคนยังไม่ได้เป็นอรหันต์ด้านวินัย ก็เลยต้องมีตัวบทกฎหมาย การลงโทษต่าง ๆ มาควบคุมเพื่อให้ทุกอย่างมันไปในแนวทางที่ควรไปนั่นเอง และถ้าใครยังตื่นเช้าไปทำงานเพราะกลัวถูกหักเงินเดือนมากกว่าตระหนักว่าต้องรับผิดชอบสิ่งที่ได้รับมอบหมาย จึงถือได้ว่ายังไม่มีวินัยจริงหรอก แต่ความกลัวเสียตังค์มันบังคับเราอยู่
ถ้ายังจำบทความเรื่องเป็นหนี้อย่างที่ทำจะพบว่าเราเสียค่าใช้จ่ายเพื่อให้ผู้ปล่อยสินเชื่อมาควบคุมการจ่ายหนี้คืนของเรานั่นเอง และถ้าอ่านตอนต่อไปจะพบว่า ถ้าเราเข้าใจและยอมรับในจุดอ่อนเราว่า เราก็ยังอ่อนเรื่องวินัย เราก็ออกแรงสร้างระบบของเราเองอีกนิดบน Internet Banking ก็ช่วยให้เราลดการสูญเสียจากการไร้วินัยนั่นเอง แล้วคราวนี้มันมาเกี่ยวกับการเป็นหนี้กันมากก็ตรงที่ว่า เดี๋ยวนี้กู้ง่าย กฎระเบียบผ่อนคลายก็เยอะ นิสัยการทำอะไรตามใจคือไทยแท้มันก็เลยแผลงฤทธิ์กันง่าย ๆ จนเกิดส่งผลให้เราเป็นหนี้กันง่ายๆ ไงครับไม่เชื่อลองคิดดูว่า มีอะไรที่เราชอบเป็นพิเศษ สมมติเป็น iPhone ระหว่างทางของชีวิต พอมีโปรผ่อนเครื่อง iPhone ใหม่ ถ้าเรายังไม่มีวินัยตามที่กล่าวมาทั้ง 3 ข้อข้างต้น เราก็จะตามใจตัวเองยอมไปเป็นหนี้อย่างง่ายดาย (ยอมให้พวกสินเชื่อมาจูงจมูกเสมอทุกครั้งไป) แม้จะรู้ว่า มันก็ไม่ได้จำเป็นอะไร มันก็กลไกเดียวกับการแอบปัสสาวะข้างรั้ว ข้างทางด่วน (แม้จะมีคอมฟอร์ทร้อยเป็นทางเลือกให้แล้ว) หยุดรถทับเส้นเหลือง (รู้ทั้งรู้ว่ามันกั๊กคนอื่น) ขับรถถนนเข้าผิดเลน เข้าเลนตรงแต่ก็รอจังหวะไฟเขียวเลี้ยวขวา (ก็รู้ทั้งรู้ว่าทำคนอื่นเดือดร้อน) มันก็มาจากการไม่ควบคุมตัวให้ไปในทางที่ควรไป
อยากเล่าเรื่องสมัยที่บัตร......มีโปรโมชั่นแบบว่าใครจบจากมหาวิทยาลัยของรัฐจะสามารถทำบัตรของเขาได้ทันทีให้ฟัง สมัยนั้นคือ ทำได้โดยไม่ต้องแสดงสลิปเงินเดือน ผมก็อยู่ในช่วงนั้น เรียนจบใหม่ เริ่มทำงานไม่กี่เดือน เซลล์........ก็ตามเหลือเกินว่าสมัครเถอะ รวมถึงคนรู้จักที่มีญาติตัวเองเป็นเซลล์ที่ก็มาชวน การมีบัตรใบนี้ในสมัยนั้นถือว่าเท่มาก ท้ายสุดผมก็ไม่สมัคร ทำไมเหรอครับ
- ผมหาเหตุผลไม่ได้ว่าทำไมผมต้องมีบัตรเครดิต
- สารพัดโปรโมชั่นที่เซลล์มานำเสนอมันเป็นสิ่งที่ดี แต่ก็เป็นสิ่งที่ผมไม่มีโอกาสจะได้ใช้
- ถ้าผมรูดบัตรใช้จ่าย อย่างเก่งก็เดือนละ 1,000 บาท ได้แต้มมา 40 แต้ม มูลค่าก็ไม่เกิน 4 บาท แต่ทำไมต้องมาเสียค่าบริการ counter เดือนละ 15 บาท ยังไม่รวมค่าธรรมเนียมรายปีประมาณ 1,000 บาท (ในสมัยนั้น)
ที่พูดว่าก็เพื่อแบ่งปันความคิดเห็น ผมก็ไม่ได้เป็นนักบริหารขั้นเทพมาจากไหน และก็ไม่ได้ต่อต้านการสร้างหนี้ (ที่จำเป็น) แต่อย่างใด แค่เป็นคำตอบหนึ่งของคำถามที่ว่า ทำไมเดี๋ยวนี้คนเราเป็นหนี้กันมาก ก็เท่านั้นครับ ผมเองก็ยังสมัครบัตรเครดิต ก็เพราะหวังทำกำไรจากบัตรเครดิตในแบบที่ทำได้จริง และหนึ่งในนั้นก็มีบัตร.....ด้วย (แต่ท้ายสุดผมก็ยกเลิกบัตรนี้อยู่ดี)
สุรพล โอภาสเสถียร
ผู้จัดการใหญ่
บริษัท ข้อมูลเครดิตแห่งชาติ จำกัด
ข่าวเด่น