ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจทีเอ็มบี หรือ TMB Analytics มองผลพวงสต็อกรถยนต์ล้นลากยาวข้ามปี ประเมินใช้เวลาอย่างน้อย 5 เดือนระบายรถส่วนเกินหมด

กรมสรรพสามิตเปิดเผยผู้เข้าร่วมโครงการรถคันแรกมีจำนวน 1.25 ล้านราย และในจำนวนนี้มีประมาณ 1.4 แสนราย หรือคิดเป็นประมาณ 12% ที่ยังไม่มารับรถแม้ว่าจะสิ้นสุดนโยบายรถคันแรกมาถึง 10 เดือนแล้ว ทำให้เกิดความกังวลว่าจะนำมาสู่ปัญหายอดสต็อกรถยนต์ล้นมือผู้ผลิตและผู้จำหน่ายรถยนต์ โดยจากการวิเคราะห์ข้อมูลเบื้องต้น คาดว่า อาจต้องใช้เวลากว่า 5 เดือน ในการระบายรถยนต์ที่เกินความต้องการจากภาวะปกตินี้ออกไปได้

นโยบายรถคันแรกก็ล่วงเลยมาถึง 2 ปีแล้ว เริ่มต้นด้วยความคึกคักของผู้ที่ต้องการอยากมีรถ  นำไปสู่ยอดขายยานยนต์โตขึ้นจาก 7.9 แสนคันในปี 2554 เป็น 1.4 ล้านคัน หรือ 80.7% ในปี 2555 ก้าวกระโดดจากอัตราการเติบโตต่อปีเฉลี่ย 7 ปีก่อนการใช้นโยบายรถคันแรกที่ 7.4% โดยยอดขายของรถยนต์นั่งส่วนบุคคลมีการกระโดดของยอดขายมากที่สุดถึง 86.1% ตามด้วยปิกอัพที่82.2%

ถึงแม้ว่า ยอดขายรถยนต์ ในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2013 ยังคงเพิ่มขึ้นประมาณ 3.5% เป็นผลจากการทยอยส่งมอบรถที่เข้าร่วมโครงการรถคันแรกที่มีความล่าช้าในช่วงต้นปี อย่างไรก็ตาม หลังจากนโยบายดังกล่าวสิ้นสุดลง ปัญหาที่ตามมาคือผู้บริโภคทำการจองรถไว้ แต่ยังไม่ไปรับรถ ทำให้มีรถยนต์ค้างอยู่ในมือของดีลเลอร์ในระดับสูงโดยเมื่อพิจารณาเป็นรายเดือน จะเห็นว่ายอดขายของรถยนต์เมื่อเทียบกับช่วงเดือนเดียวกันของปีที่แล้วเริ่มลดลงติดต่อกันมาอย่างต่อเนื่องในปีนี้ และยังส่งผลกระทบวงกว้างไปถึง กลุ่มรถมือสอง จากผู้ซื้อที่ไม่สามารถรับภาระต่อได้ ทำให้ปริมาณอุปทานรถมือสองในตลาดก็มีมากขึ้นเช่นกัน

เมื่อประเมินจากข้อมูลยอดคงค้างและข้อมูลยอดขายรถยนต์ ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจทีเอ็มบีพบว่า ผู้ขายอาจต้องใช้เวลาระบายรถยนต์ที่เกินความต้องการจากภาวะปกติประมาณ 5 เดือน ทั้งนี้ ผู้ประกอบการรถยนต์ที่มีเน้นรถยนต์หรูหรือรถยนต์ขนาดใหญ่จะไม่ได้รับผลกระทบมาก เพราะยอดรายได้จากรุ่นรถที่เข้าเงื่อนไขขนาดของเครื่องยนต์ที่ 1500 CC. มีน้อย ขณะที่ ค่ายรถยนต์ที่ผลิตรถขนาดเล็กเป็นสัดส่วนที่มาก แต่มียอดขายที่สูงในภาวะปกติ จะสามารถแก้ไขสถานการณ์ได้ในเวลาที่สั้นกว่า เมื่อเทียบกับค่ายรถที่มียอดขายน้อยในภาวะปกติอยู่แล้วแต่กลับมียอดขายพุ่งขึ้นมากในช่วงของโครงการฯ ทำให้อาจต้องใช้เวลานานกว่ายี่ห้ออื่นๆ ในการแบกรับภาระการระบายรถและสต็อกคงค้างที่มากขึ้นด้วยยอดขายที่ไม่ได้สูงมากหลังโครงการรถคันแรกสิ้นสุดลง

อย่างไรก็ตาม ถึงแม้ดีลเลอร์อาจจะต้องใช้เวลานาน 5 เดือนในการระบายสต็อกรถคงค้างที่เหลือจากโครงการรถคันแรก แต่ทางผู้ขายต่างก็มีการปรับโปรโมชั่นให้จูงใจมากขึ้นเพื่อที่จะเร่งระบายสินค้าส่วนเกินส่วนนี้ออกสู่ตลาดให้เร็วที่สุด ฉะนั้น ระยะเวลาในการระบายจึงขึ้นอยู่กับความน่าสนใจของรูปแบบโปรโมชั่นของผู้ขายเพื่อกระตุ้นการซื้อในประเทศโดยเปรียบเทียบกับรายอื่นๆ หากผู้ขายปรับโปรโมชั่นให้มากขึ้น ก็ย่อมสามารถทำให้ภาวะสต็อกล้นมือผ่านพ้นไปได้เร็วขึ้น ทั้งนี้ การระบายรถดังกล่าว ยังต้องพึ่งกำลังซื้อที่แข็งแกร่งขึ้นของผู้บริโภคซึ่งในปีนี้ยังไม่มีสัญญาณการฟื้นตัวที่ชัดเจน การชะลอลงของตลาดยานยนต่ในประเทศจึงไม่ใช่ปัญหาที่สามารถแก้ไขได้หมดภายในปีนี้ และคงเป็นประเด็นที่ต้องติดตามทิศทางการกระตุ้นยอดขายกันต่อในปี 2557