ถาม :      มีคนบอกว่า เขาติดหนี้แบงก์เป็นเศษไม่กี่บาท เพราะค่าธรรมเนียม หรือจ่ายชำระบัตรเครดิตไม่ครบเล็กน้อยแล้วลืมไป ต่อมาไปขอกู้ก็พบว่าติดเครดิตบูโร กู้ไม่ได้ จริงๆ แล้วถ้าเราติดเครดิตบูโร กรณียอดเงินเล็กน้อย มีกฎธนาคารแห่งประเทศไทย (แบงก์ชาติ) ห้ามปล่อยกู้ไหมคะ

กรณีเราเป็นยอดหนี้น้อยๆ เป็นยอดหนี้้เล็กน้อย แบงก์ไม่ฟ้องเพราะยอดหนี้น้อย เป็นไปได้ไหมคะที่แบงก์จะมายกหรือล้างออกจากเครดิตบูโร

ตอบ : 1. เรื่องหนี้จำนวนน้อยนั้นส่วนใหญ่จะไม่เอามาประเด็นในการพิจารณานะครับ เพราะมันมีเกณฑ์ เรื่องจำนวนที่มีนัยยะสำคัญหรือ materiality ครับในเรื่องของการวิเคราะห์สินเชื่อ

2. ไม่มีกฎที่แบงก์ชาติกำหนดในเรื่องนี้ครับว่ามีหนี้ค้างเล็กน้อยแล้วไม่ให้กู้ อันนี้ยืนยัน

3. คำถามจึงอยู่ที่ว่า ทำไมจึงมีการค้างยอดหนี้จำนวนเล็กน้อยนั้นต่างหาก ไปทำอะไรมาจึงมีการค้าง ค้างเพราะอะไร ค้างไปเพื่ออะไร เมื่อรู้ว่าเล็กน้อยทำไมจึงไม่ชำระให้จบ เป็นเรื่องศึกของศักดิ์ศรีในการทะเลาะกันกับสถาบันการเงินหรือไม่ หรือเป็นเรื่องที่พูดต่อๆ กันมา

4. อะไรคือติดเครดิตบูโร คำนี้มีความหมายหรือไม่ คำตอบคือไม่มีครับ เป็นเรื่องที่พูดๆ กันมา ที่ถูกต้อง คือ ในประวัติทางการเงินหรือสมุดพกทางการเงินเรื่องการก่อหนี้กับการชำระหนี้ของตัวเรามีข้อมูลว่า ในอดีตครั้งหนึ่งเรามีหนี้จำนวนหนึ่งที่ยังไม่ได้ชำระ มันไม่ได้อยู่ที่น้อยหรือมาก มันอยู่ที่ว่าสัญญาต้องเป็นสัญญามั้ย เป็นหนี้ต้องใช้หนี้มั้ย กลับกันคิดบ้างว่าถ้าเราเป็นเจ้าหนี้เราอยากได้เงินที่เราให้กู้ไปตามสิทธิที่เรามีหรือไม่ ที่สำคัญที่สุดคือ ใครเป็นคนก่อให้เกิดปัญหาการมีประวัติค้างชำระ (หรือใครเป็นที่ทำให้เกิดการติดเครดิต) ตัวเราที่ไม่ชำระหนี้ของเราตามสัญญาหรือเครดิตบูโร ถ้าเราไปชำระหนี้ครบ ชำระตรงเวลามันจะมีปัญหามั้ย มันเป็นเรื่องของข้ออ้างที่บอกต่อๆ กันมา เป็นข้อความที่ยกมาเป็นประเด็นเท่านั้น หากคิดด้วยใจที่เป็นธรรมแบบคนไทยนับถือพุทธ จะพบว่า เหตุที่ไม่ได้เงินกู้เพราะมันยังมีหนี้ค้าง มันบ่งบอกอะไรบางอย่างในตัวคนที่มาขอกู้ เราต้องไปแก้จุดนั้น ไปเปลี่ยนกฎเกณฑ์ที่เป็นธรรมชาติที่เข้าใจได้ง่ายๆ แต่ตัวเราไม่พยามยามทำความเข้าใจ จึงเฉไฉไปว่าเป็นเพราะคนนั้น คนนี้ท้ายสุดบอกให้เลิกกติกา คำถามคือแล้วมันยุติธรรมกับคนที่เป็นหนี้คนอื่นที่เขาจ่ายครบทุกบาททุกสตางค์หรือไม่ ยุติธรรมกับคนฝากเงินหรือไม่ สมมติว่าให้ล้างข้อมูลที่ 50 บาท ลองคิดต่อครับว่าพอผ่อนมาจนเหลือ 50 บาท แล้วท่านว่าจะมีใครไปจ่ายหนี้ก้อนนี้มั้ย เป็นเงินเท่าไหร่ทั้งระบบ แล้วธนาคารสถาบันการเงินปฏิเสธไม่ถอนให้ในจำนวนเดียวกันนี้ได้มั้ย

สรุปคำว่าติดเครดิตบูโร ไม่มีความหมาย คำที่ถูกคือ มีประวัติค้างชำระหนี้ในอดีต ซึ่งในปัจจุบันได้จัดการไปแล้ว หรือยังค้างชำระอยู่ คนให้กู้ใหม่เขาเห็นข้อมูลเขาอาจไม่สบายใจ เขาอยากมีหลักประกันว่าจะไม่เกิดขึ้นอีก เราต้องมองมุมคนที่เขาต้องเอาเงินฝากอีกคนมาให้อีกคนกู้เหมือนกันนะ

5. หนี้จำนวนน้อย จะกำหนดจำนวนเท่าใด มีข้อถกเถียงทางวิชาการมาตลอดว่า เท่าไหร่จึงถือว่าน้อย

เครดิตบูโรเป็นหน่วยปฏิบัติและทำตามที่กฎหมายกำหนดเพื่อความมั่นคงทั้งผู้ฝากเงิน ผู้กู้เงินและสถาบันการเงินในระบบ ถ้ากำหนดมาอย่างไรเราก็ทำตามครับ แต่ต้องคำนึงความสมดุลระหว่างคนขอกู้ กับคนให้กู้ เพราะถ้ากำหนดไม่ดี จะเป็นอุปสรรคให้คนเข้าไม่ถึงสินเชื่อ หรือคนให้กู้ อาจคิดดอกเบี้ยแพง หนี้จำนวนน้อย น้อยเท่าใด ทำไมเจ้าหนี้ไม่ฟ้อง ต้องหาข้อมูลจากฝั่งคนให้กู้มาประกอบว่าเพราะอะไร อย่าฟังอะไรแล้วเชื่อเลย

หนี้จำนวนน้อย ไม่ใช่ประเด็น เรื่องที่สำคัญคือรายได้ รายจ่าย และเงินที่เหลือแต่ละเดือนมาใช้หนี้ต่างหาก เงินที่ต้องเตรียมจ่ายหนี้ที่แสดงความสามารถในการชำระหนี้คือสิ่งที่สำคัญที่สุดครับ อย่าหลงประเด็นกับเรื่องที่ไม่จริง

สุรพล โอภาสเสถียร

ผู้จัดการใหญ่

บริษัท ข้อมูลเครดิตแห่งชาติ จำกัด