ก.เกษตรฯ เปิดเผยผลการดำเนินงานตามโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน” ในระยะที่ 1 และ 2 พร้อมพิจารณา (ร่าง) แผนแม่บท ในระยะที่ 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) เพื่อพัฒนาอาชีพ เพิ่มคุณภาพผลผลิต การผลิตอาหารปลอดภัย และส่งเสริมการตลาด รวมทั้งให้ชุมชนมีเป้าหมายที่มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและสอดคล้องกับบริบทของชุมชน
นายธีรภัทร ประยูรสิทธิ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยว่า กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้จัดทำโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน” เพื่อสนองพระราชเสาวนีย์ของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ โดยเป็นโครงการที่ดำเนินการแบบบูรณาการทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม และดำเนินการร่วมกันระหว่างหน่วยงานต่าง ๆ ได้แก่ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงมหาดไทย ผู้ว่าราชการจังหวัดในพื้นที่โครงการ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่าง ๆ ในการสนับสนุนและร่วมมือกับชุมชนในพื้นที่เป้าหมายเพื่อดำเนินการพัฒนาตามแนวพระราชเสาวนีย์
.jpg)
โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อฟื้นฟูและอนุรักษ์สภาพป่าต้นน้ำลำธาร ให้สามารถเกิดประโยชน์ได้อย่างยั่งยืน เพื่อพัฒนาชีวิตและความเป็นอยู่ของประชากรให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างพอเพียงและมีความสมดุลกับสิ่งแวดล้อม และเพื่อสนับสนุนให้ชุมชนมีเครือข่ายการเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างเหมาะสมภายใต้การสนับสนุนของรัฐและองค์กรในท้องถิ่น ซึ่งกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน” ขึ้นใหม่ เพื่อให้มีประสิทธิภาพ เกิดผลสัมฤทธิ์อย่างเป็นรูปธรรม และมีการบูรณาการจากทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง โดยมีคณะกรรมการอำนวยการโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน” มีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เป็นประธาน และคณะกรรมการบริหารและกำกับดูแลโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน”
นายธีรภัทร กล่าวต่อไปว่า สำหรับผลการดำเนินงานตามโครงการฯ ในระยะที่ 1 (พ.ศ. 2551 – 2554) พบว่า 1) เกษตรกรมีความรู้ด้านการผลิต สามารถนำผลผลิตไปบริโภคในครัวเรือน ที่เหลือนำไปจำหน่ายตามแนวหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 2) เกษตรกรเริ่มมีการรวมกลุ่มในการประกอบอาชีพ และ 3) มีการวางแผนพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน เช่น พัฒนาแหล่งน้ำอนุรักษ์ดินและน้ำ รวมถึงการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่า
สำหรับผลการดำเนินงานในระยะที่ 2 (พ.ศ. 2555 – 2559) พบว่า 1) มีพื้นที่ป่าเพิ่มขึ้น จำนวน 23,746 ไร่ 2) มีการปรับเปลี่ยนพื้นที่จากพืชเชิงเดี่ยว (ข้าวไร่ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์) เป็นไม้ผล จำนวน 895 ไร่ 3) จากการศึกษาภาวะเศรษฐกิจและสังคม ปี 2558 เกษตรกรมีรายได้เฉลี่ยในปี 2558 จำนวน 65,794.79 บาท 4) มีการดำเนินงานครอบคลุมพื้นที่ 76 หมู่บ้าน จากหมู่บ้านทั้งหมด 123 หมู่บ้าน หรือคิดเป็นร้อยละ 62 และ 5) มีการบูรณาการการทำงานในพื้นที่เพิ่มมากขึ้น ซึ่งจุดเด่นของการดำเนินงานในระยะที่ 2 พบว่ามีการจัดทำแปลงสาธิตการใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่ของเกษตรกรเอง ซึ่งมีผลสำเร็จเป็นอย่างมาก ราษฎรปรับเปลี่ยนอาชีพจากการปลูกข้าวโพดมาปลูกไม้ผลเมืองหนาว ช่วยลดการเผา และปลูกไม้ยืนต้นในพื้นที่ถูกบุกรุก โดยเกษตรกรสามารถถ่ายทอดให้กับเกษตรกรด้วยกันเอง และเป็นการขยายผลการดำเนินงานได้เป็นอย่างนี้
“กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน) ได้จัดทำ (ร่าง) แผนแม่บทโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน” ระยะที่ 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) เพื่อให้เกิดความต่อเนื่องจากโครงการฯ และพัฒนาอาชีพ การเพิ่มคุณภาพผลผลิต การผลิตอาหารปลอดภัย และส่งเสริมการตลาด รวมทั้งให้ชุมชนมีเป้าหมายที่มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและสอดคล้องกับบริบทของชุมชน โดยมีแนวทางการดำเนินงานในการฟื้นฟู อนุรักษ์ป่าต้นน้ำลำธาร เพื่อเป็นแหล่งซักน้ำธรรมชาติ การส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ โดยการสาธิตการปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์ที่เหมาะสม โดยมีศูนย์บริการและพัฒนาเป็นศูนย์กลางเครือข่ายการเรียนรู้ การส่งเสริมแหล่งอาหารชุมชน (food bank) และฟื้นฟูความหลากหลายทางธรรมชาติของพืชพรรณท้องถิ่น การเสริมสร้างความเข้มแข็งและพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชน และการศึกษาวิจัยองค์ความรู้ในระดับท้องถิ่น เพื่อสนับสนุนการพัฒนาในเกิดความยั่งยืน ซึ่งได้มีการกำหนดยุทธศาสตร์ไว้ 3 ด้าน ได้แก่ 1) การพัฒนาและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 2) การส่งเสริมอาชีพและพัฒนาคุณภาพชีวิต และ 3) การเพิ่มประสิทธิภาพและการบริหารจัดการ” นายธีรภัทร กล่าว
ข่าวเด่น