รศ.ดร.เชษฐ รัชดาพรรณาธิกุล ประธานชมรมนักวิจัยไทยเพื่อความสุขชุมชน (Thai Researchers in Community Happiness Association, TRICHA) เปิดเผยผลวิจัยเชิงสำรวจมาสเตอร์โพลล์(Master Poll) เรื่อง รัฐกับนโยบายจัดการศึกษาเรียนฟรี 15 ปี :กรณีศึกษาตัวอย่างแกนนำชุมชนทั่วประเทศ จำนวนทั้งสิ้น 1,104 ตัวอย่างจากจังหวัดทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ
เมื่อสอบถามความคิดเห็นของตัวอย่างแกนนำชุมชนถึงการติดตามข่าวสารผ่านสื่อมวลชนในรอบสัปดาห์ที่ผ่านมาพบว่าตัวอย่างร้อยละ 51.6 ระบุติดตามทุกวัน/เกือบทุกวัน ในขณะที่ร้อยละ 34.6 ระบุติดตาม 3-4 วัน/สัปดาห์ ร้อยละ 11.1 ระบุติดตาม 1-2 วันต่อสัปดาห์ ร้อยละ 2.4 ติดตามเป็นบางวัน และร้อยละ 0.3 ระบุไม่ได้ติดตามเลย ทั้งนี้แกนนำชุมชนประมาณ 1 ใน 3 หรือร้อยละ 33.0 ระบุติดตามข้อมูลข่าวสารกรณี หัวหน้าคสช.ได้ประกาศใช้มาตรา 44 ในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานฟรี 15 ปีมาอย่างต่อเนื่อง ร้อยละ 58.2 ระบุติดตามบ้าง และร้อยละ 8.8 ระบุไม่ได้ติดตามข่าวเรื่องนี้เลย
โดยเมื่อคณะผู้วิจัยได้สอบถามความคิดเห็น กรณีการประกาศใช้นโยบายเรียนฟรี 15 ปีของ คสช.ในขณะนี้นั้น เหมาะสมกับสถานการณ์ปัญหาด้านคุณภาพการศึกษาของประเทศที่เป็นอยู่หรือไม่ พบว่า แกนนำชุมชนส่วนใหญ่คือร้อยละ 92.5 ระบุมีความเหมาะสม โดยมีเพียงร้อยละ 7.5 เท่านั้นที่ระบุไม่เหมาะสม และเกือบร้อยละร้อย (ร้อยละ97.5 ) ระบุคิดว่านโยบายเรียนฟรีจะช่วยลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือนของพ่อแม่ผู้ปกครองลงได้
อย่างไรก็ตาม เมื่อสอบถามถึงความรู้สึกวิตกกังวลเกี่ยวกับนโยบายเรียนฟรี 15 ปีในประเด็นสำคัญต่างๆ นั้น ผลการสำรวจพบว่า ในประเด็น “ความเท่าเทียมกันในการได้รับประโยชน์จากนโยบายนี้” ร้อยละ 26.2 ระบุรู้สึกกังวล ในขณะที่ร้อยละ 73.8 ไม่รู้สึกกังวล ประเด็น “การได้รับโอกาสของนักเรียนยากจนในพื้นที่ห่างไกล” ร้อยละ 35.3 ระบุรู้สึกกังวล ในขณะที่ร้อยละ 64.7 ไม่รู้สึกกังวล ประเด็น “คุณภาพของการจัดการศึกษา” ร้อยละ 34.3 ระบุรู้สึกกังวล ในขณะที่ร้อยละ 65.7 ไม่รู้สึกกังวล นอกจากนี้ในประเด็น “ความต่อเนื่องของการดำเนินนโยบายนี้” พบว่า ร้อยละ 34.1 ระบุรู้สึกกังวล ในขณะที่ร้อยละ 65.9 ไม่รู้สึกกังวล ประเด็น “ความโปร่งใสในการจัดสรรงบประมาณ” พบว่า ร้อยละ 38.5 ระบุรู้สึกกังวล ในขณะที่ร้อยละ 61.5 ไม่รู้สึกกังวล และสำหรับประเด็น “การตรวจสอบและติดตามผลการดำเนินงานตามนโยบาย” พบว่า ร้อยละ 28.3 ระบุรู้สึกกังวล ในขณะที่ร้อยละ 71.7 ไม่รู้สึกกังวล
เช่นเดียวกันกับเมื่อสอบถามความคิดเห็นของแกนนำชุมชนถึงความเชื่อมั่นกรณีนโยบายเรียนฟรี 15 ปีจะช่วยลดปัญหาการเรียกเก็บค่าแป๊ะเจี๊ยะ ส่วยโรงเรียน หรือค่าใช้จ่ายพิเศษอื่นๆ ได้นั้น พบว่า ส่วนใหญ่ (ร้อยละ 90.7 ) เชื่อมั่นว่าจะช่วยลดปัญหานี้ได้ โดยพบว่ามีเพียงร้อยละ 9.3 ที่ระบุไม่เชื่อว่าจะลดปัญหานี้ลงได้
ประเด็นสำคัญสุดท้าย เมื่อคณะผู้วิจัยได้สอบถามถึง ความเชื่อมั่นกรณีนโยบายเรียนฟรี 15 ปีจะช่วยยกระดับคุณภาพของระบบการศึกษาไทยให้ดีขึ้นได้หรือไม่นั้น ผลการสำรวจพบว่า แกนนำชุมชนร้อยละ 96.0 ระบุเชื่อมั่นว่าจะเป็นเช่นนั้น ในขณะที่ร้อยละ 4.0 ระบุไม่เชื่อมั่น
ข่าวเด่น